Główne założenia zmiany czasu

Zanim jednak przejdziemy do historii, warto się dowiedzieć kiedy będzie zmiana czasu i co podczas niej będzie należało zrobić. Przesunąć wskazówkę do przodu czy może ją cofnąć? Tego wszystkiego dowiecie się, klikając w powyższy link.

Głównym założeniem zmiany czasu jest potrzeba efektywniejszego wykorzystania światła słonecznego, tak aby dzień pracy w jak największym stopniu pokrywał się z momentem pełnego naświetlenia dnia. O ile w okresie zimowym ten cykl przypada – w skali 12 – godzinnej – na godziny od 5 do 19 (z optimum między godzinami 8 a 15), o tyle w lecie będą to godziny od 6 do 20. Zakładając zatem, że większość skoro osób nie wstaje przed 6, a także nie kładzie się o 19, to nie będzie zużywać nadmiernej ilości energii elektrycznej.

Historia wprowadzenia zmiany czasu

Już w XVIII wieku Benjamin Franklin postulował o pełniejsze wykorzystywanie światła dziennego, jednakże jego propozycja by w okresie letnim ludzie wstawali i kładli się wcześniej spotkała się jedynie z żartobliwym odzewem. Dopiero w 1907 roku anglik William Willet podjął się bardziej naukowej analizy potrzeby wprowadzenia regulacji czasu, dowodząc o możliwości wystąpienia ogromnych oszczędności gdyby Wielka Brytania zdecydowała się na wprowadzenie tego kroku. Ostatecznie spotkało się to z krytyką ze strony władz, a sam pomysł upadł; co ciekawe sama koncepcja przetrwała i została wdrożona w kraju oraz czasie wydawałoby się najmniej do tego odpowiednim – Cesarstwie Niemieckim czasu I wojny światowej. W ślad Imperium poszły sojusznicze Austro – Węgry, a niedługo potem wroga Wielka Brytania, która wcześniej tak wzbraniała się z wprowadzeniem zmian. Regulacja czasu strefowego była dostosowana początkowo do warunków wojennych, a następnie została zharmonizowana ze stanem pokoju, przy czym każdy kraj samodzielnie ustalał dni w roku, kiedy należało przeprowadzić zmianę godziny.

Obecnie regulację czasu strefowego przeprowadza ponad 70 krajów na świecie, jednak niektóre kraje federacyjne, jak np. USA, Kanada czy Australia, pozostawiają odpowiednią uchwałę do decyzji władz samorządowych. Niektóre państwa, nierzadko ogromne terytorialnie – Rosja, Chiny – w ogóle nie przeprowadzają zmiany czasu. Na terenie Unii Europejskiej, zgodnie z dyrektywą 2000/84/EC, kraje członkowskie są zobowiązane do wdrożenia czasu letniego w ostatnią niedzielę marca, natomiast czasu strefowego (niekiedy mylnie nazywanego zimowym) w ostatnią niedzielę października.

Zmiana czasu w Polsce

Oczywiście taki stan prawny obowiązuje również Polskę. Do tego czasu wszelkie regulacje dokonywane były w sposób bardzo różny, nierzadko z pominięciem jakichkolwiek zmian czasu. Niebawem po odzyskaniu niepodległości, koncepcja czasu letniego została wprowadzona jedynie dwukrotnie – w roku 1919 oraz 1922, natomiast do wybuchu II wojny światowej praktyka ta w ogóle nie była stosowana. W związku z okupacją, na terenach wcielonych do Rzeszy oraz Generalnej Guberni obowiązywał czas niemiecki wraz z jego regulacją w okresie letnim. Po wojnie zmiany godziny następowały w sposób, który z perspektywy człowieka żyjącego dzisiaj wydawać się może chaotyczny. Regulacje nierzadko w ogóle nie były stosowane, jeśli natomiast stosowano zmiany godzin, następowały one od marca do czerwca przy czasie letnim oraz od września do października w zimie. Obecny stan rzeczy funkcjonuje dopiero od 1995 roku, choć jak doskonale wiadomo, jest on bardzo mocno krytykowany i niekiedy postuluje się całkowite zaprzestanie jakichkolwiek zmian.

Wady i zalety zmiany czasu

Niewątpliwie system regulacji czasu strefowego niesie z sobą rozliczne zalety oraz wady jego stosowania. Poza zwiększeniem oszczędności płynących ze zmniejszenia zużycia energii elektrycznej, na plus zmian godzin można zaliczyć hipotetyczne zmniejszenie się liczby wypadków drogowych i rozbojów – przy założeniu, że im jaśniej tym bezpieczniej – oraz zwiększony czas przebywania ludzi na słońcu (wytwarzanie przez organizm witaminy D). Niestety regulacje godzinowe to także wady; wielu ludzi cierpi na wspomniane uprzednio zaburzenia zegara biologicznego, które mogą skutkować problemami snu i w konsekwencji głębszymi powikłaniami. Zmiany czasu są kłopotliwe dla transportu kolejowego, gdyż bardzo ścisły rozkład jazdy nie pozwala na jakiekolwiek odstępstwa; przy wydłużeniu doby pociąg musi uzupełnić postój od dodatkową godzinę, natomiast przy przejściu w czas letni każdy przejazd będzie obarczony planowanym opóźnieniem. Wszelkie aberracje w czasie strefowym to również kłopoty dla systemów teleinformatycznych, w związku z czym banki często zawieszają na ten czas dostęp do swoich usług.

Zmiany czasu niosą w sobie jeszcze jeden problem, być może nie tak ważny dla gospodarki państwa, ale na pewno zasadniczy dla zwykłego użytkownika – potrzebę regulacji zegarka. Całe szczęście ten kłopot można całkowicie zlikwidować; wystarczy bowiem dobrać odpowiedni czasomierz. Obecnie w ofercie można znaleźć albo modele, których czas jest regulowany za pomocą fal radiowych albo smartwatche, posiadające zaawansowane technologicznie moduły bluetooth i GPS. Sterowanie falami radiowymi sprowadza się do tego, iż zegarek łączy się poprzez nie ze znajdującym się najbliżej zegarem atomowym, który z jednej strony niweluje jakiekolwiek odchylenia mechanizmu, a z drugiej koryguje czas lokalny względem strefy czasowej czy opisywanych zmian półrocznych. Szczególnie trzy marki czasomierzy szeroko stosują ten zabieg – są to japońskie Citizen, Casio i Seiko. Smartwatche natomiast łączą się bezpośrednio z używanym smartfonem lub innym urządzeniem i w oparciu o niego ustawiają właściwą godzinę. Należy tu wspomnieć, że przy wyborze smartwatcha nie trzeba koniecznie kupować sportowych (choć znakomitych) Suunto, Garmin czy TomTom, lecz można wybrać znacznie bardziej eleganckie Fossil Q, Skagen Connected, Guess Connect, MK Access, Tommy Hilfiger 24/7, Timex Metropolitan+ i IQ+, a także wybrane modele serii Casio Edifice

Kiedy zmiana czasu - bądź przygotowany

Nie da się ukryć, że koncepcja regulacji czasu strefowego nie zniknie zbyt prędko ze względu na niosące ze sobą wymierne korzyści dla gospodarki. Jeśli jest się osobą wrażliwą na wszelkie aberracje godzinowe, warto odpowiednio wcześnie zacząć się przyzwyczajać do zmian czasowych, by uniknąć ewentualnych kłopotów zdrowotnych. Każdy natomiast powinien rozważyć kupno zegarka, który samodzielnie będzie dostosowywał godzinę.