Chronograf – czym jest i jak działa?

Rozmaitości

Chronograf – czym jest i jak działa?

Robert Sternicki

Lubi luksusowe zegarki, ubóstwia automaty i kolekcjonuje je pasjami. Jednocześnie uważnie śledzi wszelkie nowinki i wydarzenia ze świata zegarków. Prywatnie namiętnie pływa i podróżuje po różnych zakątkach świata.

05 czerwca 2024

Chronograf to funkcja w zegarkach, która nie tylko dodaje estetyczny akcent w postaci małych tarcz na cyferblacie, ale przede wszystkim służy jako stoper do mierzenia czasu z dużą dokładnością. Użyteczność chronografu rozciąga się od prostych codziennych zadań, po bardziej specjalistyczne zastosowania, takie jak pomiary w sporcie czy eksperymentach naukowych. Ta praktyczna cecha czyni zegarki z chronografem narzędziem nie tylko funkcjonalnym, ale i modnym, idealnym dla osób ceniących połączenie stylu z użytecznością.

 
 

Chronograf – co to jest?

Chronograf to komplikacja mechanizmu zegarka, która zapewnia precyzyjne odmierzanie czasu. W zależności od poziomu komplikacji urządzenie odmierza sekundy, ich części dziesiętne oraz setne sekundy, może także mierzyć bardzo długie odstępy czasu – nawet godziny. Mówiąc krótko, funkcja chronografu to nic innego jak stoper, przydatny dla każdego sportowca. Wystarczy użyć jednego z przycisków znajdujących się z boku koperty – wówczas ruszą wskazówki na dodatkowych tarczach, zwanych inaczej totalizatorami. Zatrzymania chronografu dokonuje się poprzez ponowne naciśnięcie przycisku, zaś sąsiedni zeruje licznik. Chronograf jest dodatkową funkcją w zegarku, która umożliwia dokonywanie precyzyjnych pomiarów czasu. Jest to tzw. analogowy stoper uruchamiany zazwyczaj za pomocą przycisku umieszczonego na boku koperty. Najczęściej spotkamy go w zegarkach sportowych, ale często zdobi także modele casualowe.

 
Zegarek z chronografem
 

Od amatorskich pomiarów po precyzyjne odmierzanie czasu

Pierwsze chronografy powstały wcześniej, niż mogłoby się wydawać, bo już na przełomie XVIII i XIX wieku. Miały postać przytwierdzonego do igły pióra, które poruszało się po uruchomieniu i zostawiało ślad atramentu, zapisując w ten sposób pomiar. Takie rozwiązanie dalekie było od precyzyjnego odmierzania odcinków czasu i musiało być zawsze porównywane z innymi pomiarami, dlatego nie przetrwało zbyt długo. Przełom nastąpił w 1821 roku, kiedy to powstał pierwszy chronograf, który mógł dokładnie zmierzyć czas przebyty od punktu A do B. Jego konstruktorem był francuski zegarmistrz, Nicolas M. Rieussec, a wynalazek powstał na zlecenie króla Ludwika XVII, który chciał znać dokładny czas, podczas którego konie przebywały trasę wyścigów.

Od tamtej pory kolejne chronografy wzorowano już na tym stworzonym przez Rieusseca. Z roku na rok coraz bardziej przypominały swoją formą zegarki. Do ich prężnego rozwoju przyczynił się przemysł militarny oraz rozwój awiacji. Początkowo miały postać stoperów bądź zegarków kieszonkowych z opcjonalną funkcją chronografu, a potem przybrały formę zegarków naręcznych, którą już dobrze znamy.

 

Chronograf w zegarku Timex

 

Jak działa chronograf w zegarku?

Zegarki z chronografem mają nieco bardziej skomplikowany mechanizm działania, niż zegarki tradycyjne – wiąże się to z koniecznością instalacji dodatkowych, dokładnych systemów odmierzających czas. Dlatego też zegarek często bywa droższy w stosunku do standardowych modeli. Najbardziej podstawowy chronograf mierzy jedynie sekundy, zawiera bowiem jedną wskazówkę, która po naciśnięciu przycisku z boku koperty zegarka zaczyna odmierzać czas. Taki zegarek ogranicza się jedynie do mierzenia sekund, natomiast bardziej skomplikowane zawierają nawet i trzy tarcze chronografu – liczące setne i dziesiętne części sekundy – zapewniają niezwykle dokładne odmierzanie odcinków czasu.

 
Zegarki z chronografem
 

Chronograf w zegarku oprócz postaci subtarcz może przybierać także formę elektroniczną, najczęściej spotykaną w smartwatchach i sportowych zegarkach typu Casio G-Shock czy Puma. Przydaje się podczas uprawiania sportu, ale to także praktyczna opcja w życiu codziennym. Dokładny pomiar odcinków czasu będzie ważny chociażby w kuchni. Pozwoli zmierzyć czas pieczenia czy gotowania jajek. Dodatkowe tarcze na cyferblacie stanowią także walor estetyczny, sprawiając, że zegarek wygląda designersko i stylowo. Są uzupełnieniem głównej tarczy i mimo że zazwyczaj traktowane jako dodatkowa funkcja – dodają modelowi niepowtarzalnego klimatu. Chronograf często znajdziemy także w zegarkach lotniczych – w końcu w podniebnych przestworzach znaczenie ma każdy ułamek sekundy. Tę funkcjonalność umieszcza się także w modelach nawiązujących do motoryzacji, gdzie występuje zaraz obok służącego do pomiaru prędkości tachymetru. Wychodzi więc na to, że chronograf w zegarku to nie tylko opcja praktyczna, lecz także estetyczna.

 

Do czego służy chronograf? Jak używać chronografu w zegarku na co dzień?

Chronograf bywa niezastąpiony, szczególnie dla sportowców. Trudno wyobrazić sobie jakąkolwiek dyscyplinę, w której liczy się czas, bez możliwości jego precyzyjnego zmierzenia. Tym samym zegarki z chronografem są niezbędne dla każdego dążącego do pobicia wszystkich rekordów sportowca. Najpopularniejszym wykorzystaniem chronografu jest oczywiście mierzenie czasu podczas biegania – nawet w dobie elektronicznych zegarków wiele osób wybiera jednak analogowe modele posiadające chronograf. Jednym z powodów jest ich uniwersalny wygląd – mogą służyć jednakowo jako zegarki sportowe oraz pełnić funkcję stylowej ozdoby na oficjalne okazje. Zegarki z chronografem idealnie pasują także dla wszelkiej maści trenerów i instruktorów sportowych, którzy muszą sprawdzać czas swoich podopiecznych, a jednocześnie chcą zachować stylowy i ekskluzywny wygląd.

 
Zegarki Zeppelin
 

Jak używać chronografu? Korzystając z umieszczonych po boku koperty przycisków uruchamiających i zatrzymujących pomiar. Producenci starają się, aby funkcja ta była jak najbardziej intuicyjna i łatwa w użyciu. Odpowiedź na pytanie, do czego służy chronograf w zegarku, wydaje się stosunkowo prosta – pełni on funkcję pomiaru czasu oraz estetycznego dodatku.

 

Jak ustawić chronograf w zegarku? Instrukcja krok po kroku

Jak ustawić chronograf w zegarku? Dołączamy krótką instrukcję, która pozwoli Ci wyzerować ustawienia stopera.

Instrukcja obsługi chronografu w zegarku jest dość krótka i nieskomplikowana. W pierwszej kolejności należy wyciągnąć koronkę do końca i, używając przycisków, przestawić wskazówki subtarcz na pozycję wyjściową. W modelach niektórych marek ustawianie chronografu wymaga wyciągnięcia koronki, a następnie wciśnięcia przycisków górnego i dolnego naraz przez kilka sekund. Po zakończeniu operacji trzeba też pamiętać o ustawieniu właściwej godziny, której odmierzanie było przez ten czas wstrzymane.

 

Chronometr a chronograf w zegarku – wyjaśniamy różnicę

Chronometr i chronograf to często mylone pojęcia, tym bardziej że oba dotyczą zegarków. Chronometr to nic innego jak zegarek o bardzo wysokiej dokładności, odporny na zmienne warunki pracy. Najczęściej o tym, że model jest chronometrem, świadczy certyfikat COSC (skrót od Szwajcarskiego Instytutu Testowania Chronometrów). Chronograf to, jak już wiemy, zegarek z funkcją analogowego stopera mierzącego odcinki czasu, malutkie tarcze pełnią w nim formę wskazań pomiarów. Ich dokładność może wynosić dziesiętne, a nawet setne części sekundy.

 
Zegarki Emporio Armani
 

Jaki zegarek z chronografem wybrać?

Jednym z przykładów może być elegancki Zeppelin Transatlantic 7694-2, posiadający dwie tarcze chronografu oraz wskaźnik czasu dobowego. Ciemna tarcza w kolorze klasycznej czerni sprawia, że wszystkie elementy są niezwykle czytelne. Innym rewelacyjnym przykładem będzie zegarek męski Citizen Promaster Blue Angels Eco-Drive Radio Controlled AT8020-54L, posiadający mechanizm solarny Eco-Drive, który napędza każde źródło światła – zarówno naturalne, jak i sztuczne. Dzięki dwóm tarczom chronografu mierzenie czasu jest jeszcze bardziej precyzyjne. Oczywiście w dobie zegarków smartwatch, posiadających setki funkcji i możliwości, zwykłe zegarki z chronografem zdają się wyglądać nieco przestarzale, jednak trzeba powiedzieć, że to klasyczne zegarki są najbardziej wytrzymałe i wodoszczelne, a to prawdziwa zaleta, w szczególności dla miłośników wyczynów na świeżym powietrzu, takich jak kolarze czy biegacze. Wśród modeli z komplikacją chronografu nie brakuje także zegarków dla pań. Ciekawą propozycję stanowi zegarek damski Vostok Europe Undine Limited Edition VK64-515E628 czy Michael Kors Ritz Chronograph MK6485. Zapraszamy do zapoznania się z ofertą naszego sklepu internetowego, gdzie znajdziesz szeroki wybór modeli z chronografem.


Robert Sternicki

Lubi luksusowe zegarki, ubóstwia automaty i kolekcjonuje je pasjami. Jednocześnie uważnie śledzi wszelkie nowinki i wydarzenia ze świata zegarków. Prywatnie namiętnie pływa i podróżuje po różnych zakątkach świata.