Budowa zegarka mechanicznego. Z jakich elementów składa się Twój zegarek?

Zegarownia.pl
Blog
Porady
Budowa zegarka mechanicznego. Z jakich elementów składa się Twój zegarek?

Porady

Budowa zegarka mechanicznego. Z jakich elementów składa się Twój zegarek?

Kuba Kowalewski

Człowiek w ciągłym ruchu. Jeśli nie próbuje jakiejś nowej dyscypliny sportowej, to prawdopodobnie jest w trasie i łapie stopa do Chorwacji. Miłośnik smartwatchy i zegarków zaawansowanych technicznie.

22 lutego 2021

Zegarki nie bez powodu nazywa się małymi dziełami sztuki. Te z pozoru proste przedmioty, kryją w sobie misterne konstrukcje, których zasady działania mogą przyprawić o zawrót głowy. Dlatego dzisiaj spróbujemy choć trochę zrozumieć, jak działa zegarek mechaniczny i z jakich elementów się składa.

Zegarek naręczny - podstawowe elementy

Części, z których składają się modele noszone na ręce, zna raczej każdy. Należą do nich pasek (może być wykonany ze skóry, silikonu lub materiału) lub bransoleta (z tytanu lub ze stali szlachetnej), koperta (zazwyczaj robi się ją ze stali szlachetnej, tytanu lub tworzywa), tarcza oraz chroniące ją szkiełko (hesalitowe, mineralne, mineralne utwardzane lub szafirowe). Ponadto przy kopercie znajduje się mocowanie paska - teleskopowe, klejone albo quick-release.

Budowa zegarka

Wokół tarczy ulokowany jest bezel, który czasami, szczególnie w zegarkach typu diver, obraca się w jedną lub w dwie strony, umożliwiając tym samym pomiar odcinka czasu. Dla ułatwienia umieszcza się na nim oznaczenia minut. Na boku obudowy zainstalowana jest koronka - pozwala ona nakręcać mechanizm i ustawiać godzinę. Od tyłu kopertę chroni dekiel. W niektórych modelach jest on zakręcany, co zapewnia dodatkowe uszczelnienie. Dla efektownego wyglądu niektórzy producenci decydują się na przeszklenia tego elementu. Dzięki temu można oglądać działanie serca urządzenia, czyli umieszczonego wewnątrz mechanizmu. Na deklu umieszcza się także okolicznościowy grawer, jeśli materiał, z którego jest wykonany, na to pozwala.

Budowa zegarka mechanicznego

Co znajdziemy na tarczy zegarka analogowego?

Przyjrzyjmy się teraz bliżej tarczy. Jakie elementy można znaleźć na jej powierzchni? Przede wszystkim wskazówki, najczęściej także indeksy (liniowe, rzymskie, arabskie czy punktowe, np. w postaci kryształków). Zarówno jedne, jak i drugie mogą być pokryte powłoką luminescencyjną lub wyposażone w inny rodzaj podświetlenia (np. trytowe), co zapewnia czytelność godziny w ciemności. Do dodatkowych udogodnień cyferblatu należą datownik dni miesiąca, zazwyczaj występujący w postaci analogowego okienka lub subtarczy oraz wskaźnik rezerwy chodu, który pokazuje, ile czasu zegarek będzie działał bez potrzeby nakręcania.

Zegarownia budowa zegarka

Budowa mechanizmu zegarka mechanicznego

Przejdźmy teraz do sedna, czyli do budowy mechanizmu. To kluczowa część zegarka, bez której cała reszta byłaby tylko ozdobną otoczką. Zacznijmy od naciągu. To za jego pomocą powołujemy zegarek do działania. Przekręcając koronkę, wprawiamy w ruch główną sprężynę, dzięki czemu mechanizm może rozpocząć swą pracę.

Naciąg uruchamia napęd mechanizmu mechanicznego. Składa się on ze sprężyny napędowej, która umieszczona jest w kasecie. Podczas naciągu jej zwoje nawijają się na wałek. Sprężyna posiada blokadę, dlatego naturalnie zaczyna się rozwijać, wypełniając kasetę, która wyposażona jest w zęby. W ten sposób powstaje ruch kołowy.

Kaseta na sprężynę sprawia, że zaczynają obracać się pozostałe koła, napędza pierwszą parę kół, czyli napęd koła i koło. Napęd z kasety porusza tryb koła minut, koło minut wprawia w ruch tryb małego kółka, małe kółko napędza tryb kółka sekund, kółko sekund działa na napęd kółka wychwytowego, a ten - na koło wychwytowe.

Regulator chodu odpowiada za dokładną pracę zegarka. Składają się na niego wspomniane koło wychwytowe, wychwyt oraz kółko balansowe. To pierwsze obraca się najszybciej ze wszystkich kół. Wychwyt, przypominający kształtem kotwicę, łączy koło wychwytu z kołem balansu. Jego funkcją jest także podział czasu na równe przedziały. Ruch wychwytu na kole balansu daje się słyszeć jako tykanie zegarka. Im więcej ruchów wahadłowych, czyli im wyższa ich częstotliwość, tym działanie jest bardziej dokładne. Szybkość ruchów wyrażana jest w amplitudach na sekundę lub na godzinę.

Zegarownia budowa zegarka mechanicznego

Budowa zegarka mechanicznego - poznaj swój zegarek

Jak widzisz, im bardziej zaglądasz do wnętrza zegarka, tym bardziej skomplikowana wydaje się jego praca. Mam jednak nadzieję, że ten artykuł pozwoli Ci chociaż trochę zrozumieć zasadę działania tego złożonego mechanizmu. Warto dodać, że zegarki z napędem mechanicznym nie wymagają wymiany baterii, dlatego takie modele posłużą Ci przez długie lata. Wśród najpopularniejszych marek tworzących zegarki mechaniczne wymienić można modele MeisterSinger, Corniche, Eberhard czy Epos. To idealna opcja dla kolekcjonerów. Teraz wiesz, dlaczego mówi się, że wnętrze zegarka jest jego duszą.